五行缺金是什么意思

ZE	Quésta pàgina a l'é scr?ta in zenéize, segóndo a graf?a ofi?ia

Ezénpio de 'n ISBN a trézze c?fre, conosci?o cómme EAN-13 ascì

百度 此外，还有一些基于迷信的限制，比如民间流传十羊九不全的说法，所以属羊的人备受歧视。

L'ISBN (s?gla pe International Standard Book Number, ? s? Nùmero de Lìbbro Stàndard Interna?ionale) o l'é 'n indentificat? numérico comerciale pe-i lìbbri, in teor?a ùnico pe ciaschedùn de quésti. I edito? dêvan acata o còdice ISBN da 'n'inpréiza liga a l'Agen??a Interna?ionale ISBN.

De sòlito, 'n ISBN o vêgne asegnòu a ciaschedùnn-a edi?ión e a ògni variànte (de fêua de ristànpe) de 'n ?èrto lìbbro. Prezénpio, e verscioìn e-book, con covertìnn-a de papê òp? con covertìnn-a rédena da m?xima publica?ión aviàn tréi còdichi ISBN desp?gi. L'ISBN, se asegnòu prìmma do 2007, o l'é formòu de dêxe c?fre, pe cóntra, a part? da-o prìmmo de zena de quéllo ànno, e c?fre són st?te aoment? a trézze. A manêa d'òtegn? 'n còdice ISBN a l'é specìfica de ògni na?ión e a peu cangia da 'n Pàize a 'n atro, de spésso in scia baze de dimenscioìn de l'indùstria de stanpàie inte quélla na?ión.

O prìmmo formato de l'identificat? ISBN o l'é st?to creòu into 1967, in scia baze do vêgio Standard Book Numbering (SBN) a nêuve c?fre, svilupòu inte l'ànno prìmma. O formato a dêxe c?fre o l'é st?to svilupòu da l'òrganiza?ión Interna?ionale pi-a Standardiza?ión (ISO) e publicòu into 1970 cómme stàndard interna?ionale ISO 2108, co-o vêgio còdice SBN a nêuve c?fre ch'o peu êse convert?o a l'ISBN azonzéndoghe a c?fra "0" depo? a tùtte e atre.

D?to che i lìbbri stànp? in pròpio de spésso són sénsa o còdice ISBN, de vòtte o peu sucêde che l'Agen??a Interna?ionale ISBN ghe ne dàgghe un de sò ini?iat?va.

'N atro identificat?, l'International Standard Serial Number (ISSN), o l'é pe cóntra dêuviòu pe identifica e publica?ioìn periòdiche cómme revìste e giornali. Pe-i spart?i muxicali gh'é pe cóntra l'International Standard Music Number (ISMN).

St?ia

O Standard Book Number (SBN) o l'é 'n scistêma comerciale ch'o l'adêuvia 'n còdice de nêuve c?fre pe identifica i lìbbri. O l'é st?to creòu da-o Gordon Foster, profes? emêrito de statìstica do Trinity College de Dublìn, pi-a libràia WHSmith e atre bitêghe inte l'ànno 1965. O formato d'identifica?ión ISBN o l'é st?to pe cóntra inventòu into 1967 da l'ingléize David Whitaker (sorvenominòu o "Po? de l'ISBN") e, inti Stati Un?i inte l'ànno a vegn?, da l'Emery Koltay, ch'o diventia o diret? de l'agen??a americànn-a ISBN R. R. Bowker.

O formato ISBN a dêxe c?fre o l'é st?to svilupòu da l'òrganiza?ión Interna?ionale pi-a Standardiza?ión (ISO) e publicòu into 1970 cómme stàndard interna?ionale ISO 2108, co-o Régno Un?o ch'o l'à però continoòu a dêuvia o còdice SBN a nêuve c?fre scìnn-a-o 1974. L'ISO a l'à dónca nominòu l'International ISBN Agency cómme outorit? de registra?ión pe l'ISBN inte tùtto o móndo e o stàndard ISBN o s'é coscì svilupòu sott'a-o contròllo de l'ISO Technical Committee 46/Subcommittee 9 (TC 46/SC 9). O servì?io de l'ISO in scia R? o fa però riferiménto s?lo a-e publica?ioìn da-o 1978.

'N SBN o peu êse convert?o inte 'n ISBN azonzéndoghe a c?fra "0" depo? a tùtte e atre. Prezénpio, inta segónda edi?ión de Mr. J. G. Reeder Returns, publica da Hodder into 1965, gh'êa o còdice SBN 340 01381 8, con "340" ch'o l'é o còdice de l'edit?, "01381" ch'o l'é o nùmero de série ?ern?o da l'edit? e "8" ch'a l'é a c?fra de contròllo. Meténdoghe 'n zêro de ciù, o còdice o l'é st?to convert?o inte l'ISBN 0-340-01381-8 sénsa avéi de bezéugno de calcola tórna a c?fra de contròllo. ?èrti edito?, cómme Ballantine Books, de vòtte dêuviavan di SBN a dózze c?fre, co-e ùrtime tr? ch'êan p?ge a-o prêxo do lìbbro: prezénpio, Woodstock Handmade Houses o l'àiva 'n Standard Book Number a dózze c?fre de 345-24223-8-595 (con SBN vàlido ch'o l'êa dónca 345-24223-8 e ISBN 0-345-24223-8), indicàndo o prêxo de 5,95 dòlari.

A part? da-o prìmmo de zena do 2007, i còdichi ISBN són form? de trézze c?fre, 'n formato ch'o l'é conpatìbile con quélli de l'European Article Number (EAN) de "Libbrolàndia", ch'àn trézze c?fre lê ascì.

Caraterìstiche

E pàrte de 'n ISBN a dêxe c?fre co-o corispondénte EAN?13 e o còdice a bare. Nota e c?fre de contròllo desp?gie. A pàrte de l'EAN?13 indica con "EAN" o l'é o prefìsso de "Libbrolàndia".

A ògni edi?ión e sò variànte (de fêua de ristànpe) de 'na ?èrta publica?ión ghe vêgne asegnòu 'n ISBN diferénte. Prezénpio, 'n'edi?ión e-book, 'n òudiolibbro, a versción con covertìnn-a de papê e quélla con covertìnn-a rédena do m?ximo lìbbro aviàn tùtte 'n ISBN desp?gio. L'ISBN o l'é formòu de trézze c?fre se asegnòu a part? da-o prìmmo de zena do 2007, sedónca o l'é identificòu da-o còdice a dêxe c?fre. 'N ISBN o l'é formòu de quàttro (into caxo o ségge 'n ISBN a dêxe c?fre) òp? de ?ìnque (pe 'n ISBN a trézze c?fre) pàrte.

Inta quìnta se?ión do manoale d'?zo ofi?ia de l'Agen??a Interna?ionale ISBN gh'é descr?ta a strut?a de 'n ISBN a trézze c?fre inte sto mòddo chi:

• inte 'n ISBN a trézze c?fre ghe veu 'n prefìsso GS1, de lóngo p?gio a 978 ò 979
• l'identificat? do grùppo de registra?ión, ? s? l'insémme de na?ioìn che pàrlan 'na ?èrta léngoa òp? a séncia na?ión ò terit?io
• l'identificat? do sogètto ch'o fa a registra?ión
• l'identificat? da publica?ión
• 'na c?fra de contròllo

'N ISBN a trézze c?fre o peu êse dónca separòu inte sò ?ìnque pàrte e, pe conven?ión, quésto o peu êse f?to co-in spà?io òp? 'n tratìn tra ògni blòcco. Inte 'n mòddo scìmile, 'n còdice ISBN a dêxe c?fre o peu êse separòu inti sò quàttro blòcchi (i m?ximi de l'ISBN-13 de fêua do prefìsso GS1) pe mêzo de spà??i ò tratìn. Inta pràtica, o no l'é go?i fà?ile separa coretaménte 'n ?èrto ISBN aprêuvo a-o f?to che no gh'é tùtte e vòtte o m?ximo nùmero de c?fre inte ògni blòcco.

Procèsso d'emisción

O procèsso pe l'emisción de 'n ISBN o l'é specìfico pe ògni na?ión; def?ti i còdichi vêgnan rilasci? da l'agen??a de registra?ión ISBN responsàbile pò-u sò stato o terit?io, indipendenteménte da-a léngoa de publica?ión. I intervàlli de ISBN asegn? a 'na ?èrta na?ión són dec?xi in scia baze do prof? editoriale do pàize in questión, variàndo dónca in rela?ión do nùmero di lìbbri e do nùmero, do t?po e de dimenscioìn di edito? at?vi. D?tr? agen??e de registra?ión ISBN àn a sò sêde inte de bibliotêche na?ionali ò drénto a di ministêri da colt?a e dónca l'é poscìbile che séggian finan?i? diretaménte da-o govèrno pe sostegn? i pròppi servì??i. Inti atri caxi o servì?io de registra?ión ISBN o l'é forn?o da òrganiza?ioìn cómme quélle di fornito? de d?ti bibliogràfichi, che no són pe cóntra finan?i? da-i govèrni.

A lìsta conplêta de agen??e ISBN a l'é disponìbile into sc?to de l'Agen??a Interna?ionale ISBN. Tra e vàrie agen??e, se pêuan aregoarda:

• Brax?: Bibliotêca Na?ionale do Brax? (scìnn-a-i 28 de freva do 2020)
• Brax?: Camara Brasileira do Livro (da-o prìmmo de màrso do 2020)
• Cànada: Library and Archives Canada pe l'ingléize, agen??a governat?va, e Bibliothèque et Archives nationales du Québec pò-u fran?éize
• Colónbia: Cámara Colombiana del Libro, agen??a no governat?va
• Filipìnn-e: Bibliotêca Na?ionale de Filipìnn-e
• Hong Kong: Books Registration Office (BRO), controlòu da l'asocia?ión de Bibliotêche Pùbliche de Hong Kong
• ìndia: Agen??a Na?ionale Raja Rammohun Roy pe l'ISBN (pi-a sò divixón Promo?ión di Lìbbri e Copyright), controla da-o Dipartiménto de l'Educa?ión Superi? do Ministêro de l'Educa?ión
• Islànda: Landsbókasafn, a Bibliotêca Na?ionale e Universcitaia d'Islànda
• Israêle: Céntro Israeliàn pe-e Bibliotêche
• Itàlia: EDISER srl, socjêt? controla da l'Asocia?ión Italiànn-a Edito?
• Mald?ve: Scàgno Na?ionale de Clasifica?ión
• Maròcco: Bibliotêca Na?ionale do Maròcco
• Mata: Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb, ? s? o Conséggio Na?ionale do Lìbbro
• Nêuva Zelànda: Bibliotêca Na?ionale da Nêuva Zelànda
• Oustràlia: Thorpe-Bowker
• Pakistàn: Bibliotêca Na?ionale do Pakistàn
• Régno Un?o e Repùbrica d'Irlànda: Nielsen Book Services Ltd, pàrte da Nielsen Holdings N.V.
• Spàgna: Agencia del ISBN, l'agen??a ISBN spagnòlla
• Stati Un?i: R. R. Bowker
• Sudàfrica: Bibliotêca Na?ionale do Sudàfrica
• Turch?a: Dire?ión Generale de Bibliotêche e de Publica?ioìn, 'n ràmmo do Ministêro da Colt?a

Grùppo de registra?ión

L'eleménto do grùppo de registra?ión ISBN o l'é 'n nùmero da unn-a a ?ìnque c?fre ch'o l'é vàlido s?lo co-in ?èrto eleménto de prefìsso (de sòlito 978 ò 979) e o peu êse separòu con di tratìn, cómme, prezénpio, "978-1-...". A ògni mòddo, inta ciù pàrte di caxi i grùppi de registra?ión són st?ti asegn? sott'a-o prefìsso 978. Con l'eleménto 978 i grùppi de registra?ión ciù inportànti, ? s? quélli co-ina s?la c?fra, són: 0 e 1 pe-e na?ioìn de léngoa ingléize, 2 pe quélle de léngoa fran?éize, 3 pi-a léngoa tedésca, 4 pò-u Giapón, 5 pe-e na?ioìn de léngoa rùscia e 7 pi-a Repùbrica Popolare Cinéize. Tra i grùppi de registra?ión a ?ìnque c?fre gh'é, prezénpio, 99936, dêuviòu da-o Bhutan. In particola, i grùppi de registra?ión asegn? són tùtti quélli di intervàlli 0-5, 7, 65, 80-94, 600-625, 950-989, 9917-9989 e 99901-99983 con, de sòlito, i lìbbri pùblich? inte léngoe mêno dif?ze che àn i eleménti de grùppo ciù lónghi.

Co-o prefìsso 979, o grùppo de registra?ión 0 o l'é riservòu pi-a conpatìbilit? con l'International Standard Music Number (ISMN) scibén che, de sòlito, a ste publica?ioìn chi o no vêgne mai asegnòu 'n ISBN. Tra i grùppi de registra?ión drénto a l'eleménto de prefìsso 979 quélli che són st?ti asegn? són: 8 pe-i Stati Un?i, 10 pi-a Frànsa, 11 pi-a Repùbrica de Corêa e 12 pe l'Itàlia.

Pe cóntra, o Standard Book Number (SBN) òriginale a nêuve c?fre o no l'àiva 'n identificat? do grùppo de registra?ión; a ògni mòddo azonzéndoghe 'n zêro de prefìsso se avia 'n ISBN-10 vàlido.

Grùppo do registrànte

L'agen??a na?ionale ISBN a fornìsce a l'edit? 'n eleménto pò-u sogètto ch'o fa a registra?ión e 'na série de ISBN drénto a sto eleménto chi; l'edit? o l'aségna dónca un di ISBN a ciaschedùn di sò lìbbri. Inta ciù pàrte de na?ioìn l'edit? o no l'é a ògni mòddo òbligòu pe lézze a asegna 'n ISBN a-e sò publica?ioìn, scibén che inte grénde libràie són trat? s?lo quélle publica?ioìn a-e qu? o l'é st?to asegnòu un de sti còdichi chi.

Cómme scìntexi, a vêgne publica 'na lìsta di 900.000 còdichi edit? asegn? ascì, ch'a peu êse ordina inte 'na fórma de lìbbro. O sc?to d'Internétte de l'agen??a ISBN o no fornìsce però di scistêmi de bàdda pe fa 'na ri?èrca di còdichi edit?; a ògni mòddo són st?ti conpil? di elénchi par?iali, spécce da-i catàloghi de bibliotêche, pe-i do? grùppi in léngoa ingléize, ? s? quélli con identificat? p?gio a 0 òp? a 1.

I edito? òtêgnan di blòcchi de ISBN, da-e dimenscioìn che són valut? in scia baze di bezéugni de l'edit? m?ximo: prezénpio quélli ciù picìn òtegniàn 'n ISBN de unn-a ò ciù c?fre pe l'identificat? do grùppo de registra?ión, d?tr? c?fre pò-u sogètto ch'o fa a registra?ión e 'na c?fra séncia pe l'eleménto de publica?ión. Cómme o l'à fin?o de dêuvia o sò blòcco de ISBN, l'edit? o peu ri?éive 'n atro grùppo de còdichi ISBN, co-in eleménto do registrànte diferénte; dónca l'é poscìbile che o m?ximo edit? o l'àgge ciù eleménti de registra?ión a lê asegn?. Pe de ciù, l'é poscìbile che inta m?xima na?ión a ségge dêuviòu ciù de 'n identificat? de grùppo de registra?ión; f?to ch'o se poriéiva verifica into caxo che tùtti i eleménti do registrànte de 'n ?èrto grùppo de registra?ión séggian za st?ti asegn? a-i edito?.

Dêuviàndo di blòcchi de longhéssa variàbile, e agen??e de registra?ión pêuan personaliza e asegna?ioìn de ISBN a-i edito?. Prezénpio, 'n grànde edit? o peu òtegn? 'n blòcco de ISBN into qu? són asegn? mêno c?fre pe l'eleménto registrànte e, pe cóntra, ciù c?fre pe l'eleménto publica?ión. Into m?ximo mòddo, e na?ioìn inte qu? gh'é 'n gràn nùmero de publica?ioìn àn p?che c?fre dedich? a l'identificat? do grùppo de registra?ión e tànte pe-i eleménti do registrànte e de publica?ión.

Chi de sótta gh'é 'na cùrta lìsta de còdichi ISBN-10 ch'a fa védde e poscìbili varia?ioìn inta longhéssa di sò blòcchi.

ISBN	Na?ión ò z?na	Edit?
92025-08-04-7	Qatar	NCCAH, Doha
9971-5-0210-0	Singap?	World Scientific
960-425-059-0	Grêcia	Sigma Publications
80-902734-1-6	Repùbrica Cêca, Slovàchia	Taita Publishers
85-359-0277-5	Brax?	Companhia das Letras
1-84356-028-3	Sc?ti de léngoa ingléize	Simon Wallenberg Press
0-684-84328-5	Sc?ti de léngoa ingléize	Scribner
0-8044-2957-X	Sc?ti de léngoa ingléize	Frederick Ungar
0-85131-041-9	Sc?ti de léngoa ingléize	J. A. Allen & Co.
93-86954-21-4	Sc?ti de léngoa ingléize	Edupedia Publications Pvt Ltd.
0-943396-04-2	Sc?ti de léngoa ingléize	Willmann–Bell
0-9752298-0-X	Sc?ti de léngoa ingléize	KT Publishing

Strut?a pi-a léngoa ingléize

I grùppi di eleménti de registra?ión pe-e publica?ioìn in léngoa ingléize són 0 e 1, dónca do? eleménti di 220 in totale. Sti do? grùppi chi són spart?i da-i vàrri eleménti do registrànte inte 'na strut?a scistemàtica ch'a decìdde a sò longhéssa inta manêa indica chi de sótta:

Longhéssa de l'eleménto de registra?ión	Eleménto do grùppo de registra?ión = 0			Eleménto do grùppo de registra?ión = 1			Registrànti totali
	Da	a	Registrànti	Da	a	Registrànti
6 c?fre	0-00-xxxxxx-x	0-19-xxxxxx-x	20	1-01-xxxxxx-x 1-04-xxxxxx-x	1-02-xxxxxx-x 1-06-xxxxxx-x	5	25
5 c?fre	0-200-xxxxx-x 0-229-xxxxx-x 0-370-xxxxx-x 0-640-xxxxx-x 0-646-xxxxx-x 0-649-xxxxx-x 0-656-xxxxx-x	0-227-xxxxx-x 0-368-xxxxx-x 0-638-xxxxx-x 0-644-xxxxx-x 0-647-xxxxx-x 0-654-xxxxx-x 0-699-xxxxx-x	494	1-000-xxxxx-x 1-030-xxxxx-x 1-100-xxxxx-x 1-714-xxxxx-x	1-009-xxxxx-x 1-034-xxxxx-x 1-397-xxxxx-x 1-716-xxxxx-x	316	810
4 c?fre	0-2280-xxxx-x 0-3690-xxxx-x 0-6390-xxxx-x 0-6550-xxxx-x 0-7000-xxxx-x	0-2289-xxxx-x 0-3699-xxxx-x 0-6397-xxxx-x 0-6559-xxxx-x 0-8499-xxxx-x	1,538	1-0350-xxxx-x 1-0700-xxxx-x 1-3980-xxxx-x 1-6500-xxxx-x 1-6860-xxxx-x 1-7170-xxxx-x 1-7900-xxxx-x 1-8672-xxxx-x 1-9730-xxxx-x	1-0399-xxxx-x 1-0999-xxxx-x 1-5499-xxxx-x 1-6799-xxxx-x 1-7139-xxxx-x 1-7319-xxxx-x 1-7999-xxxx-x 1-8675-xxxx-x 1-9877-xxxx-x	2,852	4,390
3 c?fre	0-85000-xxx-x	0-89999-xxx-x	5,000	1-55000-xxx-x 1-68000-xxx-x 1-74000-xxx-x 1-77540-xxx-x 1-77650-xxx-x 1-77830-xxx-x 1-80000-xxx-x 1-83850-xxx-x 1-86760-xxx-x	1-64999-xxx-x 1-68599-xxx-x 1-77499-xxx-x 1-77639-xxx-x 1-77699-xxx-x 1-78999-xxx-x 1-83799-xxx-x 1-86719-xxx-x 1-86979-xxx-x	22,310	27,310
2 c?fre	0-900000-xx-x	0-949999-xx-x	50,000	1-869800-xx-x 1-916506-xx-x 1-916908-xx-x 1-919655-xx-x 1-987800-xx-x 1-991200-xx-x	1-915999-xx-x 1-916869-xx-x 1-919599-xx-x 1-972999-xx-x 1-991149-xx-x 1-998989-xx-x	113,741	163,741
1 c?fre	0-6398000-x-x 0-6450000-x-x 0-6480000-x-x 0-9500000-x-x	0-6399999-x-x 0-6459999-x-x 0-6489999-x-x 0-9999999-x-x	522,000	1-7320000-x-x 1-7750000-x-x 1-7764000-x-x 1-7770000-x-x 1-8380000-x-x 1-9160000-x-x 1-9168700-x-x 1-9196000-x-x 1-9911500-x-x 1-9989900-x-x	1-7399999-x-x 1-7753999-x-x 1-7764999-x-x 1-7782999-x-x 1-8384999-x-x 1-9165059-x-x 1-9169079-x-x 1-9196549-x-x 1-9911999-x-x 1-9999999-x-x	119,590	641,590
Totale			579,052	Totale		258,814	837,866

C?fre de contròllo

'Na c?fra de contròllo a l'é 'na fórma de contròllo de ridondànsa dêuvia p?-a rileva?ión di ero?, p?gia dónca into scistêma decimale a quéllo ch'o l'é 'n bit de parit? into scistêma binaio. A conscìste inte 'na séncia c?fra calcola in scia baze de atre c?fre che fórman o nùmero pigiòu in conscidera?ión. O scistêma pe l'ISBN a dêxe c?fre o l'é 'n'estensción de quéllo pe-i SBN, co-i do? scistêmi che són dónca conpatìbili: 'n SBN preced?o da 'n zêro (? s? o sò ISBN a dêxe c?fre) o restitoia a m?xima c?fra de contròllo de l'SBN de fêua do zêro. A c?fra de contròllo a l'é calcola in baze ùnze: def?ti a peu êse p?gia a unn-a de dêxe c?fre da 0 a 9 ciù a-o scìnbolo "X". O scistêma pe-i ISBN a trézze c?fre o no l'é pe cóntra conpatìbile co-i SBN e, de sòlito, o restitosce 'na c?fra de contròllo desp?gia de quélla do corispondénte ISBN a dêxe c?fre, sénsa poéi garant? a m?xima prote?ión cóntra a traspoxi?ión. Quésto o sucêde perché o còdice a trézze c?fre o l'é st?to progetòu pe êse conpatìbile co-o formato EAN, e dónca o no peu contegn? 'na "X".

C?fre de contròllo ISBN-10

Segóndo l'edi?ión do 2001 do manoale d'?zo ofi??a de l'Agen??a Interna?ionale ISBN, a c?fra de contròllo de l'ISBN-10 (dónca l'ùrtima c?fra de sto còdice chi) a dêv'êse conpréiza tra 0 e 10 (co-o 10 ch'o vêgne indicòu da-o scìnbolo "X") e a dêv'êse ta che a sómma de dêxe c?fre, moltiplich? ciaschedùnn-a pe-o sò péizo intrêgo (chinàndo da 10 a 1), a ségge 'n mùltiplo de 11. ? s?, indicàndo con x_i a c?fra i-êxima, x₁₀ a dêv'êse ?ern?a de mòddo che:

${\displaystyle \sum _{i=1}^{10}(11-i)x_{i}\equiv 0{\pmod {11}}}$

Prezénpio, pe l'ISBN-10 p?gio a 0-306-40615-2:

${\displaystyle {\begin{aligned}s&=(0\times 10)+(3\times 9)+(0\times 8)+(6\times 7)+(4\times 6)+(0\times 5)+(6\times 4)+(1\times 3)+(5\times 2)+(2\times 1)\\&=0+27+0+42+24+0+24+3+10+2\\&=132=12\times 11\end{aligned}}}$

Formalménte, dêuviàndo dónca l'aritmética a mòdoli, o vên scr?to:

$(10x_{1}+9x_{2}+8x_{3}+7x_{4}+6x_{5}+5x_{6}+4x_{7}+3x_{8}+2x_{9}+x_{10})\equiv 0{\pmod {11}}$

L'é vêo pe-i ISBN-10 che a sómma de tùtte e dêxe c?fre, moltiplich? ciaschedùnn-a pò-u sò péizo inte 'n órdine però crescénte (de lóngo da 1 a 10), a l'é 'n mùltiplo de 11 ascì. Repigiàndo l'ezénpio de d'ato o vên def?ti:

${\displaystyle {\begin{aligned}s&=(0\times 1)+(3\times 2)+(0\times 3)+(6\times 4)+(4\times 5)+(0\times 6)+(6\times 7)+(1\times 8)+(5\times 9)+(2\times 10)\\&=0+6+0+24+20+0+42+8+45+20\\&=165=15\times 11\end{aligned}}}$

O qu?, formalménte, o vên scr?to:

$(x_{1}+2x_{2}+3x_{3}+4x_{4}+5x_{5}+6x_{6}+7x_{7}+8x_{8}+9x_{9}+10x_{10})\equiv 0{\pmod {11}}$

Tra i ero? ciù comùn inta gestión de 'n ISBN (prezénpio quànde o vêgne scr?to o digitòu) gh'é l'altera?ión de 'na s?la c?fra òp? a traspoxi?ión de c?fre da-arénte. L'é poscìbile dimostra matematicaménte che tùtte e cóbie de ISBN-10 vàlide dêvan difer? de a-o mêno d?e c?fre. Se peu dimostra ascì che no gh'é de cóbie de ISBN-10 vàlidi ch'àggian éutto c?fre p?gie e d?e traspòste (quésto l'é poscìbile aprêuvo a-o f?to che l'ISBN o l'é ciù cùrto de dêxe c?fre e che ùnze o l'é 'n nùmero prìmmo). O scistêma de c?fre de contròllo de l'ISBN o garantìsce dónca ch'o saia de lóngo poscìbile rileva quésti do? t?pi d'er? comùn; def?ti, into caxo a ghe fo?se un de sti ero? chi, o rizultato o no saia mai 'n ISBN vàlido, co-a sómma de sò c?fre moltiplich? pò-u relat?vo péizo ch'a no peu mai êse p?gia a 'n mùltiplo de 11. A ògni mòddo, into caxo a caza editoa a fésse 'n er? ch'o no vêgne descovèrto, o lìbbro o saia vend?o co-in còdice ISBN no vàlido.

Pe cóntra l'é poscìbile che atri t?pi d'er?, scibén che mêno probàbili, dàggan 'n ISBN vàlido, prezénpio con d?e c?fre altern? no traspòste ò tr? c?fre altern?.

Càlcolo da c?fra de contròllo ISBN-10

Ciaschedùnn-a de prìmme nêuve c?fre de 'n ISBN a dêxe c?fre, de fêua de quélla de contròllo, a l'é da moltiplica pò-u sò péizo intrêgo conpréizo tra 10 e 2, òtegnìndo coscì 'na sómma di prìmmi nêuve prod?ti. O val? da c?fra de contròllo o l'é senpliceménte l'ùnico nùmero, conpréizo tra 0 e 10, co-o qu? sta sómma chi a l'ar?va a 'n totale ch'o l'é mùltiplo de 11.

Prezénpio, a c?fra de contròllo pe 'n ISBN-10 de 0-306-40615-? a l'é coscì calcola:

${\displaystyle {\begin{aligned}s&=(0\times 10)+(3\times 9)+(0\times 8)+(6\times 7)+(4\times 6)+(0\times 5)+(6\times 4)+(1\times 3)+(5\times 2)\\&=130\end{aligned}}}$

Azonzéndo 2 a 130 se avia 'n mùltiplo de 11 (d?to che 132 = 12×11) e o l'é ci?o che sto chi o l'é l'ùnico nùmero tra 0 e 10 ch'o verìfica a condi?ión de validit?. Dónca, a c?fra de contròllo a dêv'êse p?gia a 2, co-a sequénsa conplêta ch'a saia ISBN 0-306-40615-2. Into caxo o val? de x₁₀ pe sodisfa sta condi?ión chi o fo?se st?to 10, a c?fra de contròllo da segna a saiéiva st?ta "X".

Inte 'n atro mòddo, pe mêzo de l'aritmética a mòdoli, se poriéiva calcola a c?fra de contròllo dêuviàndo o mòdolo 11. L'é dónca da calcola o rèsto da sómma div?za pe 11 (? s? o sò val? into mòdolo 11). Sto rèsto chi, ciù a c?fra de contròllo, o dêv'êse p?gio a 0 ò a 11. Dónca a c?fra de contròllo a saia p?gia a (11 mêno o rescìdoo da sómma di prod?ti mòdolo 11) mòdolo 11. O rèsto do mòdolo 11, calcolòu 'na segónda vòtta, o têgne cónto da poscibilit? che o prìmmo rèsto o ségge p?gio a 0. Sénsa a segónda òpera?ión de mòdolo, o càlcolo o poriéiva porta a 'n val? de 'na c?fra de contròllo de 11-0 = 11, che però o no l'é vàlido (inta pràtica o prìmmo "mòdolo 11" o no l'é necesaio ma o peu êse dêuviòu pe senplifica i càlcoli).

Prezénpio, a c?fra de contròllo pe 'n ISBN-10 de 0-306-40615-? a l'é coscì calcola:

${\displaystyle {\begin{aligned}s&=(11-(((0\times 10)+(3\times 9)+(0\times 8)+(6\times 7)+(4\times 6)+(0\times 5)+(6\times 4)+(1\times 3)+(5\times 2))\,{\bmod {\,}}11))\,{\bmod {\,}}11\\&=(11-((0+27+0+42+24+0+24+3+10)\,{\bmod {\,}}11))\,{\bmod {\,}}11\\&=(11-((130)\,{\bmod {\,}}11))\,{\bmod {\,}}11\\&=(11-(9))\,{\bmod {\,}}11\\&=(2)\,{\bmod {\,}}11\\&=2\end{aligned}}}$

Co-a c?fra de contròllo ch'a l'é dónca p?gia a 2.

L'é poscìbile evita e moltiplica?ioìn inte 'n'inplementa?ión software dêuviàndo do? amugiato?. Azonzéndo ripetutaménte t a s s'òtegniàn i mùltipli necesai:

// O restitoìsce zêro pe 'n ISBN vàlido, no-zêro pe 'n ISBN invàlido.
// i valo? [i] dêvan êse conpréixi tra 0 e 10.
int CheckISBN(int const digits[10]) {
  int i, s = 0, t = 0;

  for (i = 0; i < 10; ++i) {
    t += digits[i];
    s += t;
  }
  return s % 11;
}

A ridu?ión a mòdolo a peu êse efetoa 'na vòtta in scia fìn, cómme mostròu chi de d'ato (inte sto caxo chi s o poriéiva contegn? 'n val? elevòu, cómme prezénpio 496 pe l'ISBN no vàlido 99999-999-9-X), òp? s e t poriéivan êse amerm? co-ina sotra?ión condi?ionale depo? a ògni azónta.

Càlcolo da c?fra de contròllo ISBN-13

Inte l'Apend?ce 1 do manoale d'?zo ofi??a de l'Agen??a Interna?ionale ISBN a gh'é descr?ta a manêa inta qu? a vêgne calcola c?fra de contròllo de l'ISBN a trézze c?fre. A c?fra de contròllo de l'ISBN-13, ? s? a sò ùrtima c?fra, a dêv'êse conpréiza tra 0 e 9, óltre che ta che a sómma de tùtte e trézze c?fre (ciaschedùnn-a moltiplica pò-u sò péizo intrêgo, alternòu tra 1 e 3) a ségge 'n mùltiplo de 10. D?to che l'ISBN-13 o l'é 'n sotoinsémme de l'EAN-13, l'algorìtmo pò-u càlcolo da c?fra de contròllo o l'é do tùtto p?gio tra i do? còdichi.

Formalménte, dêuviàndo dónca l'aritmética a mòdoli, o vên scr?to:

$(x_{1}+3x_{2}+x_{3}+3x_{4}+x_{5}+3x_{6}+x_{7}+3x_{8}+x_{9}+3x_{10}+x_{11}+3x_{12}+x_{13})\equiv 0{\pmod {10}}$

O càlcolo de 'na c?fra de contròllo ISBN-13 o l'incoménsa da-e sò prìmme dózze c?fre, escludéndo dónca quélla de contròllo. ògni c?fra, da mancìnn-a a-a dr?ta, a vêgne alternativaménte moltiplica pe 1 ò 3, con tùtti sti prod?ti chi che són dónca som? a-o mòdolo 10 pe òtegn? 'n val? ch'o vàdde da 0 a 9. Sotr?to sto val? chi da 10, o rizultato o l'é de lóngo conpréizo tra 1 e 10 d?to che, into caxo o fo?se zêro, con l'ùrtimo pasàggio o vêgne trasformòu inte 'n dêxe.

Prezénpio, a c?fra de contròllo pe 'n ISBN-13 de 978-0-306-40615-? a l'é coscì calcola:

s = 9×1 + 7×3 + 8×1 + 0×3 + 3×1 + 0×3 + 6×1 + 4×3 + 0×1 + 6×3 + 1×1 + 5×3
  =   9 +  21 +   8 +   0 +   3 +   0 +   6 +  12 +   0 +  18 +   1 +  15
  = 93
93/10 = 9 rèsto 3
10 – 3 = 7

Dónca, a c?fra de contròllo a l'é p?gia a 7, co-o còdiche ISBN-13 conplêto ch'o saia 978-0-306-40615-7.

In generale a c?fra de contròllo de 'n ISBN-13 a peu êse calcola inta manêa indica chi de sótta.

D?to:

${\displaystyle r={\big (}10-{\big (}x_{1}+3x_{2}+x_{3}+3x_{4}+\cdots +x_{11}+3x_{12}{\big )}{\bmod {1}}0{\big )}}$

Al?a:

${\displaystyle x_{13}={\begin{cases}r&r<10\\0&r=10\end{cases}}}$

Sto scistêma de contròllo chi, ch'o s'asomêgia a-a fórmola da c?fra de contròllo UPC, o no rilêva tùtti i ero? de traspoxi?ión de c?fre vixìnn-e. In particola, se a diferénsa tra d?e c?fre da-arénte a l'é p?gia a 5, a c?fra de contròllo a no rilêva 'na sò traspoxi?ión. Prezénpio, repigiàndo i valo? de prìmma, co-a cóbia 6 e 1 inte l'órdine corètto a sò sómma a l'é 3×6+1×1=19 méntre, co-a traspoxi?ión de ste d?e c?fre chi (? s? con l'1 depo? a-o 6) o contrib?to de quéste c?fre o saia 3×1+1×6=9. Però, d?ta a baze dêxe, quésti són do? valo? p?gi fra de l?, portàndo in scia fìn a-o m?ximo rizultato de 'na c?fra de contròllo de 7. Pe cóntra, a fórmola de l'ISBN-10 a l'adêuvia o mòdolo prìmmo 11, ch'o permétte d'evita sto problêma chi a desp?to, però, da necescit? de dêuvia 'na c?fra de ciù.

Pe de ciù, se a sómma de c?fre inte poxi?ioìn pari a vêgne moltiplica pe tréi e p?i soma a-e c?fre che rèstan (? s? quélle dèspa), o totale o se poria divìdde pe 10, terminàndo con 0.

Conversción ISBN-10 a ISBN-13

'N ISBN-10 o peu êse convert?o inte 'n ISBN-13 azonzéndoghe a-o prìmmo o prefìsso "978" e calcolàndo tórna a c?fra finale da sómma de contròllo pe mêzo de l'algorìtmo ISBN-13. L'é poscìbile ezego? o procèsso contraio ascì, ma no pe di nùmeri che l'incoménsan co-in prefìsso desp?gio da 978, d?to che no gh'àn o còdice equivalénte a dêxe c?fre.

Ero? inte l'?zo

I edito? e-e bibliotêche àn de polìtiche diferénti in sce l'?zo da c?fra de contròllo de l'ISBN. De vòtte, o peu acapita che i edito? no contròlan a corispondénsa tra o tìtolo de 'n lìbbro e o sò ISBN prìmma de publicalo, con sta mancànsa chi ch'a l'à caxonòu vàrri problêmi de indentifica?ión di lìbbri pe-e bibliotêche, e libràie e i leto?. Prezénpio, l'ISBN 0-590-76484-5 o l'é dêuviòu da do? lìbbri (o romànzo Ninja gaiden do 1990 e Wacky laws do 1997) pùblich? da Scholastic.

A ciù pàrte de bibliotêche e de libràie a l'adêuvia e informa?ioìn do lìbbro pe 'n ISBN no vàlido rilasciòu da l'edit?. O catàlogo da Bibliotêca do Congrèsso o contêgne di lìbbri pùblich? con còdice ISBN no vàlido ascì, de sòlito eviden?i? co-a fraze "ISBN scancelòu". A ògni mòddo, sti scistêmi chi pi-a cataloga?ión di lìbbri no ?erchiàn 'na ?èrta publica?ión co-?n ISBN no vàlido se quésto o l'é inser?o inti sò mot? de ri?èrca. De spésso l'OCLC o métte inte 'n ìndice dedicòu i ISBN no vàlidi, spécce se són st?ti caregh? inte sto mòddo chi da 'na bibliotêca ménbro de quéllo scistêma.

eISBN

Scibén che i nómmi "eISBN" e "e-ISBN" són st?ti de vòtte dêuvi?, o sò ?zo o l'é da evita, eséndo st?ti 'na vivàgna de confuxón e ero?. Def?ti, se 'n lìbbro o l'exìste inte un ò ciù formati digitali (e-book) ciaschedùn de quésti o dêve avéi 'n sò ISBN. Dónca, ciaschedùn di tréi formati EPUB, Amazon Kindle e PDF de 'n ?èrto lìbbro o l'avia 'n pròpio ISBN specìfico. Dónca no condivìddan nisciùn ISBN co-a versción stanpa e o no l'exìste 'n "eISBN" genérico ch'o conprénde tùtti i formati e-book de 'n ?èrto lìbbro.

Formato EAN inti còdichi a bare

D'ancheu, i còdichi a bare inta quàrta de covertìnn-a de 'n lìbbro (òp?, pe ?èrti lìbbri tascàbili, inta prìmma de covertìnn-a) són di EAN-13; pêuan avéi 'n còdice a bare separòu ch'o còdifica ?ìnque c?fre, ciamòu EAN-5, pi-a mon?a e o prêxo de véndia consegiòu. Pe-i ISBN a 10 c?fre o prefìsso "978", o "còdice pàize" de Libbrolàndia, o l'é mìsso prìmma de l'ISBN inti d?ti do còdice a bare, co-a c?fra de contròllo ch'a l'é calcola tórna segóndo a fórmola EAN-13 (mòdolo 10, pondera alternativaménte pe 1 e pe 3).

In pàrte aprêuvo a-a carénsa pronostica de ?ertidùnn-e categor?e ISBN, l'òrganiza?ión Interna?ionale pi-a Standardiza?ión (ISO) a l'à dec?zo de pasa a 'n ISBN a 13 c?fre (ISBN-13). O procèsso o l'é comensòu a-o prìmmo de zena do 2005, pe fin? do? ànni dòppo a-o prìmmo de zena do 2007. A part? da-o 2011, tùtti i ISBN a 13 c?fre incoménsan pe 978. Zaché a disponibilit? de ISBN 978 a s'êa into méntre ezour?a, o l'é st?to introd?to o prefìsso 979, in pàrte riservòu pe l'?zo do còdice "Musicland" pe-e partit?e muxicali co-?n ISNM. I vêgi còdichi ISMN a dêxe c?fre se diferen?iavan inte 'n mòddo ci?o da-i ISBN aprêuvo a l'azónta de 'na létia "M", raprezenta into còdice a bare cómme 'n zêro e che, into contròllo da sómma, a contava cómme 'n 3. A ògni mòddo, d'ancheu tùtti i ISMN són a trézze c?fre e incoménsan pe 979-0; i prefìsci da 979-1 a 979-9 saiàn pe cóntra dêuvi? da di ISBN.

O no l'é go?i probàbile che i nùmeri do còdice d'identifica?Ión de l'edit? séggian p?gi tra ISBN 978 e 979, cómme o no l'é garant?o che i nùmeri de còdice de l'àrea lengoìstica séggian i m?ximi. Pe de ciù, a c?fra de contròllo de l'ISBN a dêxe c?fre a no l'é de sòlito p?gia a quélla do relat?vo ISBN a trézze c?fre. Zaché o GTIN-13 o l'é pàrte do scistêma Global Trade Item Number (GTIN), ch'o conprénde o GTIN-14, o GTIN-12 e o GTIN-8, l'ISBN a trézze c?fre o l'é incl?zo inte l'intervàllo di cànpi d?ti a quatòrze c?fre.

A conpatibilit? do formato do còdice a bare a l'é a ògni mòddo garant?a d?to che, de fêua de interu?ioìn inti grùppi, o formato do còdice a bare ISBN-13 o l'é o m?ximo de quéllo do còdice a bare EAN di ISBN a dêxe c?fre za existénti. Dónca, a migra?ión a 'n scistêma bazòu in sce l'EAN a consénte a-e libràie de dêuvia 'n ùnico scistêma de numera?ión pe-i lìbbri e pe-i prod?ti no librai, conpatìbile co-i d?ti existénti baz? in sce l'ISBN, con modìfiche mìnime a-i scistêmi informàtichi. Pe sta raxón chi, tànte libràie (prezénpio Barnes & Noble) àn f?to stram?o a-i còdichi a bare EAN za into màrso do 2005. Scibén che vàrie libràie americànn-e e canadéixi êan in gràddo de lêze i còdichi a bare EAN-13 prìmma do 2005, a ciù pàrte di rivendito? genérichi a no poéiva falo. L'agiornaménto do scistêma de còdichi a bare UPC a l'EAN-13 conplêto into 2005 o l'à fa?ilitòu a migra?ión a l'ISBN-13 inte l'América do Nòrd.

Nòtte

Nòtte a-o tésto

Nòtte bibliogràfiche

?tri progètti

Altri progetti

• Wikimedia Commons
• Wikispecies

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce ISBN
• Wikispecies a contêgne informa?ioìn in sce ISBN

Colegaménti estèrni

• (EN, FR, RU) ISO 2108:2017 - International Standard Book Number (ISBN), in sce iso.org. URL consultòu o 14 zùgno 2022.
• (EN, ES, FR) Sc?to ofi?ia de l'International ISBN Agency, in sce isbn-international.org. URL consultòu o 14 zùgno 2022.
  • (EN, ES, FR) Sc?to ofi?ia de l'International ISBN Agency - lìsta di prefìsci pe léngoa/región, in sce isbn-international.org. URL consultòu o 14 zùgno 2022.
  • (EN, ES, FR) Sc?to ofi?ia de l'International ISBN Agency - convertit? ISBN-10/ISBN-13, in sce isbn-international.org. URL consultòu o 14 zùgno 2022.
• (EN) International ISBN Agency, Guidelines for the Implementation of 13-Digit ISBNs (PDF), 1a ed., Berlìn, Staatsbibliothek zu Berlin - Preussischer Kulturbesitz, 2004, ISBN 3-88053-108-0 (archiviòu da l'url òriginale o 12 seténbre 2004).
• (EN) J. Hakala e H. Walravens, Using International Standard Book Numbers as Uniform Resource Names, International ISBN Agency, òt?bre 2001.
• Ri?èrca pe ISBN inta Wikipedia in léngoa lìgure, in sce lij.wikipedia.org.